Latest Entries »

ՀՈԳԵԿԱՆԻ ԱԿՏԻՎՈՒԹՅԱՆ ՄԱԿԱՐԴԱԿՆԵՐԸ

ԳԻՏԱԿՑՈՒԹՅՈՒՆ-Հոգեկանի ակտիվության ամենակարևոր մակարդակըգիտակցությունն է։Մարդու գիտակցությունը իրականության արտացոլմանբարձրագույն մակարդակն է, դա ոչ միայն օբյեկտիվ իրականության արտացոլում է,այլ նաև մարդու սեփական անձի, սեփական ներաշխարհի արտացոլումն ուապրումն է։ Գիտակցությունը բնորոշ է միայն մարդկանց։ Կենդանիներըգիտակցություն չունեն, որովհետև նրանց հոգեկան գործընթացներըանգիտակցական են։ Գիտակցությունն իր մեջ ներառում է մարդու որոշակիվերաբերմունքը շրջապատող միջավայրի, աշխարհի և այլ մարդկանց նկատմամբ:

Հոգեբանության մեջ ընդունված է առանձնացնել գիտակցության չորս հիմնականբնութագրեր.

1)    Գիտակցությունը շրջապատող աշխարհի մասին մեր գիտելիքներիամբողջությունն է։ Ինչքան հարուստ են այդ գիտելիքները, այնքան զարգացած էմարդու գիտակցությունը։ Այդ գիտելիքների ձեռքբերմանը ակտիվորեն մասնակցումեն բոլոր հոգեկան գործընթացները, հետևաբար գիտակցության կառուցվածքի մեջ ենմտնում մեր զգայությունները, ընկալումները, հիշողությունը, մտածողությունը,երևակայությունը։

2)    Մարդու գիտակցության մեջ ամրապնդված է սուբյեկտիվի (իր ես-ի, այն, ինչիրեն է պատկանում) և օբյեկտիվի (այն, ինչ իրենը չէ, ինքը չէ) տարբերությունը։Այսինքն իր գիտակցության մեջ մարդը իրեն անջատում է շրջապատից ևհակադրվում դրան, որի միջոցով կարողանում է հասնել ինքնաճանաչման:  “Ես”-իառանձնացումը “Ոչ ես”-ից այն ճանապարհն է, որն անցնում է ամեն մարդմանկության շրջանում, և այդպես իրականացվում է մարդու ինքնագիտակցությանձևավորման գործընթացը։

3)    Գիտակցությունը ապահովում է մարդու նպատակադրված, նպատակաուղղվածվարքն ու գործունեությունը։

4) Գիտակցության չորրորդ բնութագիրն այն է, որ նա իր մեջ ընգրկում է որոշակիվերաբերմունք, հույզեր ու զգացմունքներ, հասարակական, միջանձնային,միջխմբային հարաբերություններ, որոնց մեջ ընդգրկված է մարդը, և ձևավորվում էնրա անձնավորությունը։ Երբ խախտվում է այդ վերաբերմունքը, խախտվում ենհարաբերությունները, խախտվում է գիտակցությունը։ Հոգեկան հիվանդություններիդեպքում դա ավելի ակնհայտ է, և գիտակցության շեղումները առաջին հերթիներևում են հույզերի, զգացմունքների ու հարաբերությունների ոլորտում։

Գիտակցությունը մարդու հոգեկան ակտիվության կարևորագույն մակարդակն է, որըփոփխական է։ Այն կարող է ժամանակավորապես անհայտանալ, օրինակ, քնածվիճակում։ Այն կարող է թուլանալ շատ հոգնած և լարված վիճակում, կամ լրիվանհայտանալ ուշակորույս վիճակում։

ԵՆԹԱԳԻՏԱԿՑՈՒԹՅՈՒՆ- Մարդիկ արտաքին և ներքին աշխարհից ստացածբազմաթիվ ազդակներ են արտացոլում, սակայն գիտակցության մեջ արտացոլվում էդրանց մի փոքր մասը։ Գիտակցության մակարդակի հասած ազդակները մարդուկողմից օգտագործվում են վարքի և գործունեության կարգավորման համար, իսկգիտակացական ոլորտից դուրս մնացած բազմաթիվ ազդակները նույնպեսօգտագործվում են հոգեկան գործընթացների կարգավորման համար, բայց արդենենթագիտակցական մակարդակում։ Բազմաթիվ հետազոտություններ ցույց են տվել,որ սովորաբար մարդկանց գիտակցական ոլորտում են հայտնվում այնառարկաները, որոնք խոչընդոտներ են ստեղծում վարքի և գործունեությանկարգավորման նախկին ռեժիմը շարունակելու համար։  Այդ գրգռիչները ուշադրություն են գրավում մարդկանց կողմից և հայտնվում են գիտակցականմակարդակում, որպեսզի մարդիկ գտնեն նոր ռեժիմ, խնդիրների լուծման նորեղանակներ, և երբ այլևս խոչընդոտներ չկան կառավարումը նորից հանձնվում էենթագիտակցությանը։

Ենթագիտակցությունը հոգեկան ակտիվության կարևոր մակարդակ է, որի մտքերը,ցանկությունները, հակումները, մտադրությունները չնայած անմիջականորենգիտակցված չեն, բայց մատչելի են գիտակցության համար։

ԱՆԳԻՏԱԿՑԱԿԱՆ ՈԼՈՐՏ- Մարդու անգիտակցական ոլորտը փոխանցվում էժառանգաբար։ Այն մարդու հոգեկան հատկությունների և բովանդակություններիմիասնությունն է։ Օրինակ խառնվածքի առանձնահատկությունները, բնազդները ևայլն։

ԻՆՔՆԱԳԻՏԱԿՑՈՒԹՅՈՒՆ- Ինքնագիտակցությունը գիտակցության կարևորագույնբաղադրիչն է։Ինքնագիտակցությունը անձի պատկերացումներն են ինքն իր մասին, որոնք ուղեկցվում են ինքնագնահատականով։ Ինքնագիտակցությունը բարդ կառուցվածք ունի և բաղկացած է ես-պատկերներից։

Իրական ես։ Այստեղ արտահայտվում են մարդու պատկերացումները իր մասին, թե ինչպիսին է ինքը իրականում, ինչ չափանիշներ և առանձնահատկություններ ունի։

Իրադրական ես։ Մարդու պատկերացումները տվյալ իրադրության մեջ իր անձիմասին։

Իդեալական ես։ Իդելական եսը պատասխանում է ինչպիսին կցանկանայի լինելհարցին։

Ֆանտաստիկ ես։ Այն շատ նման է իդեալական եսին, սակայն այս դեպքում մարդուպատկերացումները հեռու են իրականությունից և երբեք իրականություն չեն դառնա։

Դինամիկ ես։ Մարդու պատկերացումներն են այն մասին որ իր անձը հոգևոր ևֆիզիկական տեսակետներից փոփոխական է և անկայուն։

Հայելային ես։ Մարդու պատկերացումներն են այն մասին, թե ինչ են մտածում այլմարդիկ իրենց մասին։

Էթնիկական ես։ Բոլոր մարդիկ ունեն պատկերացումներ այն մասին, թե ով են իրենքորպես որոշակի ազգի ներկայացուցիչ։

Անձի հոգեբանության խնդիրները

Զարգացան փուլեր.

ԱՆՀԱՏ– Յուրաքանչյուրս ի ծնե անհատ ենք:
ԱՆՁ– Մեր ունեցած հատկությունների հետ միասին, ձեռք բերածգիտելիքների և հմտությունների համագումարի արդյունքումձևավորվում ենք որպես անձ:
ԱՆՀԱՏԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆ– Յուրաքանչյուր մարդ իր վարքով,բնավորությամբ:

Ուղղվածություն

Դրսևորվում է պահանջմունքներով, հետաքրքրություններով,իդեալներով, համոզմունքներով, աշխարհայացով:

Գիտելիքներ, կարողություններ, հմտություններ:

Ձեռք է բերվում կյանքի ընթացքում:

Անհատականություն

Դրսևորվում է մեր խառնվածքի, բնավորության,ընդունակությունների միջոցով:

ԱՆՁԻ  ՈՒՂՂՎԱԾՈՒԹՅԱՆ  ՀԻՄՆԱԿԱՆ  ՁևԵՐԸ
Համոզմունքներ, աշխարհայաց, իդեալներ, հակումներ,հետաքրքրություններ, ցանկություններ, դիրքորոշումներ:

Մարդուն ակտիվ գործունեության են մղում նրա ներքին հատուկվիճակները, պահանջմունքները:
Պահանջմունքի ակտիվացած վիճակը անվանում են ակտիվությանկամ գործունեության դրդապատճառ:

Ունի 3 ուղղվածություն.

Հոգևոր– Անձի զարգացման մակարդակը բնորոշող:
Նյութական– Ապահովում է մարդու կենսագործունեությունը:
Սոցիալական– Հասարակական կյանք:

Հույզ  և  Զգացում

Հույզերը  այն  հոգեկան  գործընթացներն են,  որոնք  արտահայտում  են  մարդու  սուբյեկտիվ  վերաբերմունքը  երևույթների  նկատմամբ:Հույզերը  լինում  են  իրենց  հերթին  հաճելի,  տհաճ, երկարժեք, սթենիկ-ակտիվացնող  և  ասթենիկ-թուլացնող:

Հիմնական  հույզեր

Ուրախություն, համակրանք, վախ, զարմանք, տխրություն, զզվանք,  զայրույթ, կանխազգացում:

Երկրորդային  հուզական  վիճակն  է:

Լավատեսություն, ենթակայություն, սարսափ, հուսախաբություն, խղճի  խայթ, ագրեսիվություն,  առհամարանք:

Զգացմունքները  կայուն  հուզական  վիճակներն  են  հանդեպ մարդկանց  առարկանների  կամ  երևույթների:

Բարձրագույն  զգացմունքներն  բնորոշ  են  մարդկանց, մշակութային  արժեքների,  որոնք  բնութագրում  են  բարոյական  արժեքները,  վարքը:

Բարձրագույն  զգացմունքների  մեջ  մտնում են:

Բարոյական ( ինտելեկտուար), բանական,  գեղագիտական զգացմունքներ:

Հոգեբանության  ուսումնասիրության առարկան:

Մարդու  ուշադրությունը և իմացական գործընթացները, զգացմունքները  և  փոխհարաբերությունները, խառնվածքն ու բնավորությունը և հոգեկան կյանքի բազմաթիվ  այլ երևույթներ:

Խնդիրները

Ուսումնասիրել  այն  օրենքները  ու  օրինաչափությունները,  որոնք  ապահովում ենանձի ձևավորումը, սոցիալականությունը, հասարակության  լիարժեք  անդամդառնալը, որոնցով ձևավորում  են, մարդու  վարքն  ու  հարաբերությունները ,վերաբերմունքը  շրջապատի, մարդկանց, արժեքների, բարօյական  և  իրավականնորմերի  նկատմամբ, որոնք  ընկած  են,  մարդու աշխատանքային  գործունեության արդյունավետ  կազմակերպման  հիմքում:

Ուշադրություն

Ուշադրությունը  մարդու  հոգեկան  գործունեության  ուղվվածությունն է  դեպի  առարկաները  կամ  երևույթների  մասին:Արտաքին, ներքին, կամածին, ոչ  կամածին  և  հետ կամածին:

Ուշադրության  առանձնահատկությունները:

1.Կենտրոնացում-Սա  ցույց  է  տալիս  մեր  կենտրոնացվածության  աստիճանը օբյեկտի  վրա:

2.Ծավալ-Սա  արտահայտում  է  մեր  առարկանների  քանակը,  որոնց  վրա  պետք  է մեր ուշադրությունը   և  ընկալվել:

3.Տեղափոխելիություն- Երբ   որ  գիտակցությունը  տեղափոխում  ենք  մի  օբյեկտից  մեկ այլ  օբյեկտի  վրա:

4.Բաշխում-Միաժամանակ  մի  քանի  օբյեկտներ  պահելու  և  մի  քանի  գործ  միաժամանակ  կատարելու  հնարավորություն:

5.Կայունություն-Արտահայտվում  է  օբյեկտի  վրա  ուշադրություն,  կենտրոնացվածության  տևականություն:

6.Ցրվածություն- Ուշադրությունը  որևէ  օբյեկտի  վրա  կենտրոնացնելու  դժվարությունը  կամ  անկարողությունը:

Զգայություն

Արտաքին աշխարհն ու ինքն իրեն մարդն արտացոլում է այն հոգեկան գործընթացների օգնությամբ, որոնք կոչվում են իմացական: Այս հասկացությամբ ընդգրկվում են զգայությունները, ընկալումը, հիշողությունը, մտածողությունը և երևակայությունը:

Իմացությունը սկսվում է զգայություններից: Ե՛վ կենդանական աշխարհի զարգացման մեջ, և՛ երեխայի հոգեկան օնտոգենեզում զգայություններն օբյեկտիվ իրականության արտացոլման գենետիկական առաջին ձևերն են:

Զգայությունը հոգեկան արտացոլման տարրական մակարդակն է և առաջանում է զգայարանների վրա արտաքին աշխարհի կամ օրգանիզմի ներքին միջավայրի ֆիզիկական ու քիմիական գործոնների ազդեցության տակ: Զգայությունների շնորհիվ մարդը գիտելիքներ է ստանում առարկայի առանձին հատկությունների մասին:

Դեռ հին հույներն են տարբերել հինգ զգայարանները և դրանց համապատասխանող՝ տեսողական, լսողական, շոշափելիքի, հոտառական և համի զգայությունները: Ժամանակակից գիտությունը զգալիորեն լայնացրել է պատկերացումը մարդու զգայությունների մասին: Ներկայումս  հաշվվում են մոտ երկու տասնյակ տարբեր անալիզատորական համակարգեր, որոնք արտացոլում են օրգանիզմի վրա արտաքին և ներքին միջավայրի ունեցած ներգործությունները:

Զգայությունը` տարրական իմացական գործընթաց է, առարկաների առանձին հատկանիշների արտացոլումը մարդու հոգեկան աշխարհում։

               Զգայությունների դասակարգումը

էքստերոցեպտիվ զգայությունները  մարդուն տեղեկություն են տալիս իր մարմնից դուրս գտնվող երևույթների ու գործընթացների մասին՝ նրան կապելով արտաքին աշխարհի հետ։
Էքստերոցեպտիվ  զգայությունները լինում են.
. կոնտակտային` 
երբ գրգռիչները ազդում են մարմնի մակերեսի կամ անմիջականորեն մաշկի տակ գտնվող ռեցեպտորների վրա (շոշափելիքի, համի)
դիստանտային` 
երբ գրգռիչները ազդում են զգայությունների վրա որոշակի տարածությունից (տեսողական, լսողական)
Հոտառական  
զգայությունները միջանկյալ դիրք են գրավում։ (կոնտակտ-դիստանտային են):

Ինտերոցեպտիվ զգայությունները  առաջանում են մարդու ներքին օրգաններում գտնվող ռեցեպտորների վրա գրգռիչների ազդեցությունից։

Պրոպրիոցեպտիվ զգայություններն  առաջ են գալիս, երբ գրգռվում են մկաններում և հոդակապերում տեղավորված հատուկ տեսակի ռեցեպտորները, որոնք ուղեղին տեղյակ են պահում մարմնի զանազան մասերի տարածության մեջ գրաված դիրքի մասին։

Ընկալում

Ընկալումը  առարկանների  և  երևույթների  արտացոլումն  է  մարդու  հոգեկանում  զգայարանների  վրա  անմիջական  ներգործության  շնորհիվ:

1.ապեռցեպցիա-Սա  ընկալման  գործընթացի  և  դրա  արդյունքի  կախվածությունն  է  գիտելիքներից,  հոգեվիճակից,  դիրքորոշումից:

Ամբողջականություն  ու  կառուցվածքայնություն:

Ցանկացած  լիարժեք  ընկալում արտացոլվող  առարկայի  լիարժեք  պատկերն է և  կազմված  է  որոշ  տարրերից:

Կոնստատություն-Այս  այն  է  ընկալման  պայմանական  փոփոխության  դեպքում  մարդու  հոգեկանում  առարկայի  պատկերը  չի  փոխվում:

Իմաստավորություն-Ստացած  ինֆորմացիան  խոսքի  և մտածողության  միջոցով  ընկալում:

Հիշողություն

Հիշողությունը  ընկալված  է  մտապահելու, պահպանելու  և  հետագայում  վերարտադրելու  ընդունակություններն  են:

1.մտապահում

2.վերարտադրում

3.մոռացում

Հիշողության  տեսակները

Ըստ  ծագման – ֆիզիոլոգիական –օնտոգենետիկական

Ըստ  մարդու  գործունեության  մեջ  գիտակցական

կամքի  ու  նպատակադրման մասնակցության: -ոչ  կամածին- կամածին

Ըստ  հոգեկանում  ընկալված  ինֆորմացիայի

պահպանման   տևողության:- ակնթարթային-կարճատև- տևական- օպերատիվ

Ըստ  զգայարանների  աշխատանքի:-տեսողական-լսողական- շոշափելիքի-համի-հոտի

Ըստ  հոգեկան  ակտիվության  տեսակի:-շարժողական-խոսքային  տրամաբանական-հուզական

Մտածողություն

Մտածողությունը  իմացական  գործընթաց  է, որի միջոցով  իրականությունը  արտացոլվում  է  ընթարացված  կամ  խոսքով  միջնորդավորված  ձևով:

Մտածողության  տեսակնները

Ակնառու-գործնական  այս  մտածողությունը իրագործվում  է  առարկանների  հետ կոնկրետ  գործողություններ կատարելու  ընթացքում:

Ակնառու  -պատկերավոր-այս  մտապատկերների  հետ  կատարվող  գործողությունների  միջոցով:

Խոսքային-Տրամաբանական  այս  այն  դեպքն է  երբ  խոսում  ենք:

Վերարտադրական-մեր  հիշողության  վրա  է  հիմնված:

Ստեղծագործական-դա  քո  ստեղծագործական  միտքն է:

Գործառույթները

Վերլուծություն

Վերացարկում

Համեմատություն

Համադրություն

Ընթանրացում:

Երևակայություն

Երևակայությունը  մտապատկերների  հետ  կատարվող  գործողությունն  է, որի  արդյունքում  ստացվում են  դրանց  նոր  զուգորդությունները:

Երևակայության  տեսակները

1.ոչ  կամածին

2.կամածին

3.ակտիվ- լինում է  3 տեսակ  վերարտադրական, ստեղծագործական,  երազանք:

4.պասիվ-լինում  է  3 տեսակ  անուրջներով,  ցնորքներով, երազանքոց:

Ընդունակություն

Ընդունակությունները  մարդու  անհատական, հոգեբանական առանձնահատկություններն  են, որոնք  արտահայտվում են  նրա  գործունեության  մեջ  և  հանդես  են  գալիս,  որպես  այդ  գործունեության  արդյունավետությունը  ապահովող  պայմաններ:

Ընդունակության  տեսակները

1.Պոտենցիալ-բնածին  կարողություն

2.իրական-դրսևորված օգտագործվող

3.ընդհանուր-բոլորս  ենք  տիրապետում

4.հատուկ

Հովհաննես Թումանյան

Մի՞թե  դժվար է:

(Վերլուծություն)

Հայ ժողովրդի բազմադարյան պատմության մեջ Հովհաննես Թումանյանը փայլել էհայրենիքի և ժողովրդի միասնության գիտակցութամբ: «Մի՞թե դժվար է» իրհոդվածում Թումանյանը կյանքը համարում է մի մեծ տիեզերական կյանք, որովպետք է ապրի մարդը, կամ գոնե մարդկության կյանքով:Չէ՞ որ կյանքն ինչպեսանսահման մեծ է, այնպես էլ փոքր է:«Մենք շատ ենք չարացել չկամության ուչարակամության մեջ, շատ ենք ընտելացել ատելության մաղձի դառնությանը»-ցավում է բանաստեղծը- «Մի՞թե խորթ ու անմատչելի պիտի մնա մեզ սիրո պայծառզգացմունքը»-Մի՞թե դժվար է:Թումանյանը փայլում է ոչ միայն իր արվեստիմաքրությամբ, այլև բարոյագիտության բարձրությամբ, խորհուրդներիփիլիսոփայական իմաստությամբ, ժողովրդի կյանքի խոր ճեղքվածքները՝սոցիալական և ազգային ցավերը հաղթահարելու լավատեսությամբ:Չի տրվումհուսահատության հոսանքին, այլև մի յուրովի հավատով փառաբանում գոյությանաղբյուրները և մեծարում մարդուն: Այժմ շատ գեղեցիկ ու հնացած«բառակապակցությունների» դիակների շուրջ խմբվում ու սիմվոլիկ «ախ ուվախերի» ներքո նկարվում, տեղադրում ենք մեր պատկերը մեր մեծագույն ցավերիկողքին, որոնց մասին հիշելիս առնվազն պիտի ամոթով լռենք: Ճանճային կյանք՝հավաքվելու միտումով, ինչ որ կեղտոտ ու գաղջ տեսարանների բաղկացուցիչ մասկամ մասսա՝ հեշտ ղեկավարվող, պարզագույն բնազդային ազդակներով: Հուսադրողչէ, բայց Թումանյանը հավատում է, որ . « Կյանքը— տիեզերական կյանքն է, ևմարդու կյանքի ամբողջ վեհությունն ու քաղցրությունն էլ հենց էն է, որ իրշրջապատի միջոցով ապրի էն մեծ կյանքով։» Ես հավատում եմ Թումանյանմարդուն, հավատում նրա նկարագրած մարդուն, որը կա ու ապրում է մեր կողքին:Նրանք էլ են տեսնում, բայց ավելիին են ձգտում, լսում , բայց հեշտ չեն համոզվում,զգում ու զգացվում են իրական ցավի կողքին ու գործում, առանց կանգ առնելու,անկոտրում, առանց զզվելու, կամ հուսահատվելու: Մի՞թե դժվար է: Այո՛, դժվար է,հիմա հենց այս է ամենադժվարը…

ԿԵՆՍԱԳՐՈՒԹՅՈՒՆ

Հովհաննես Թադեւոսի Թումանյան ՝ հայ մեծագույն գրող ու բանաստեղծ, հասարակական գործիչ։ Ծնվել է 1869 թվականի փետրվարի 7-ին, Լոռվա Դսեղ գյուղում` հոգեւորականի ընտանիքում։

Նախնական կրթությունը ստացել է հայրենի գյուղում, այնուհետեւ Ջալալօղլու (այժմյան՝ Ստեփանավան) դպրոցում։ 1883 թվականից շարունակել է ուսումը Թիֆլիսի Ներսիսյան Ճեմարանում, սակայն նյութական ծանր իրավիճակի պատճառով 1887թ. ստիպված եղավ թողնել դպրոցը եւ սկսեց աշխատել Թիֆլիսի հայ եկեղեցական դատարանում, այնուհետեւ Հայ Հրատարակչական միության գրասենյակում (մինչեւ 1893թ)։

Թումանյանը սկսել է ստեղծագործել 80-ականների կեսից, այդ ժամանակ էլ սկսում է համագործակցել հայկական տարբեր թերթերի ու ամսագրերի հետ։ Լայն ճանաչում է ձեռք բերում “Բանաստեղծություններ” հավաքածուի (1-2 հատոր, 1890-92) լույս տեսնելուց հետո։ Թումանյանի գրական գործունեության ամենահայտնի շրջանն է համարվում XIX դարի վերջին տասնամյակը – XX դարի սկիզբը։ Այդ ժամանակաշրջանում է, որ Թումանյանը հանդես է գալիս որպես ժողովրդի ստեղծագործական ավանդույթների վրա հիմնվող բանաստեղծ։ Իր ստեղծագործություններից շատերում, նա նկարագրում է նահապետական օրենքներով ապրող գյուղացիների կյանքը, որը լի է ներքին ու հաճախ ողբերգական հակասություններով։ Այդ թեմային են նվիրված Թումանյանի այնպիսի պոեմները, ինչպիսին են «Մարոն» (1887, հրատարակվել է 1892թ), «Լոռեցի Սաքոն» (1889, հրատարակվել է 1890թ), «Անուշ» ողբերգությունը (1890, հրատարակվել է 1892թ)։

Թումանյանի պոեմներից, բալադներից ու հեքիաթներից շատերի հիմքում ընկած է ժողովրդական բանահյուսությունը։ Օրինակ՝ «Թմկաբերդի առումը» (1902, հրտ. 1905թ) հիմնված է ժողովրդական առասպելի վրա, ինչպես նաեւ «Ախթամար», «Փարվանա», «Սասունցի Դավիթ» պոեմները, «Մի կաթիլ մեղր» հեքիաթը։

1899 թվականին բանաստեղծը կազմակերպում է “Վերնատուն” գրական խմբակը, որի անդամ են դառնում բազմաթիվ հայ նշանավոր գրողներ ու բանաստեղծներ։

XX դարի սկզբին Թումանյանը հայտնի է դառնում նաեւ որպես հասարակական գործիչ։ 1905-07 թվականներին մասնակցում է Բաքվի հայ-թաթարական ընդհարումների հաշտեցմանը։ Ցարական կառավարության կողմից երկու անգամ ձեռբակալվում է (1908 եւ 1911) ու բանտ նետվում:

1912–1921 թթ.՝ Հայ գրողների կովկասյան միության նախագահն է։ Արդեն Հայքի խորհրդայնացումից հետո դառնում է Հայաստանին օգնության կոմիտեի նախագահ (1921-22)։

Հովհաննես Թումանյանը վախճանվել է 1923 թ. մարտի 23-ին, 54 տարեկան հասակում, Մոսկվայում։

ПРИТЧА О ТРЕХ УЧИТЕЛЯХ

Бог  избрал  несколько  сынов  человеческих,  дал  им  Высшие  Знания и отправил к людям, чтобы учить их истине. Один при встрече с людьми всегда садился на возвышенность  и  направлял свой  взгляд  поверх  голов  в  бесконечность.  Народ  слушал его, но чем-то холодным веяло от этого человека. И вроде бы понятным было  Учение  его, но оно  не  ложилось на сердце, и люди, послушав, расходились по своим делам. И ходил учитель из селения в селение один, и никто не сопровождал  его.  Когда он  приходил  к  людям,  они спешили к нему, желая услышать Благую Весть, но после его бесед уходили с пустым сердцем, ибо взгляд не проникал в душу и не закреплял там сказанное слово. Люди не  верили  тому,  кто  отводит  от  них глаза, то ли не доверяя, то ли презирая их.    Второй  учитель  при  встрече  с людьми всегда гордо заявлял, что он -Бог, что он всесилен и всемогущ, что он может дать народу здоровье,  счастье и  благополучие, но за ним почему-то шли только алчные и корыстные люди. Все остальные, для которых Дух был превыше всего, искали высшую Истину и строили жизнь по Божественным законам. Третий их брат был окружен всегда людьми, которые  с  упоением  слушали его  речи. Они преображались под его взглядом, становились чище от очищающих слов его.
 Когда после долгого своего пути посланники Бога  пришли  к  Всевышнему,один  пришел,  окруженный  многочисленной  толпой  людей, а двое других – в полном одиночестве.
   — Скажи, Всемогущий, — обратились двое одиноких  к  Богу,  —  почему один удостоен великой народной любви, а мы, проповедующие  \то же Учение, были лишены ее?
И ответил Всевышний:
— Истинный  наставник  не  прячет  своего  лица,  не отводит взгляд от существ, стоящих ниже его, не возвеличивает себя перед теми,  кто  стремится дорасти  до  Божественных Высот. Тот, кто с благоговением относится к своему Божественному началу, никогда не будет  прятать  очей  своих  от  людей  или выпячивать  себя  перед  ними.  Божественная  Суть идет через зрачки к душам людским, и истинный Учитель знает, что сила его  —  во  взгляде  его.  Даже слова  бывают  бессильны,  потому что не все понимают смысл их, но взгляд – это та сила, равной которой нет в мире.

1.Выбери и отметь правильный вариант.

  1. a. Люди не  верили  тому,  кто  отводит  от  них…
  2. душу   2.глаза 3.беду   4. взгляд.

б.    Но после его бесед уходили с пустым

1.карманом   2.рюкзаком   3.сердцем  4.багажом
в.    Второй  учитель  при  встрече  с людьми всегда гордо

1.молчал  2.читал  3.цитировал  4.заявлял

г.   И вроде бы понятным было  Учение  его,  но оно  не  ложилось на…

1.диван     2.тахту     3. сердце          4.землю

2 .В каком ряду не все слова являются синонимами?

1.активный,деятельный,инициативный,энергичный

2.безграничный, беспредельный,бесконечный, бескрайний

3.способный, талантливый,одаренный, воспитанный

4.бездушный, черствый, сухой, бессердечный

  1. Исключите лишнее слово из данной группы:
  2. Врач   2.Учитель  3.Профессия  4.Переводчик

4.Какое их словосочетаний употреблено в переносном значении:

1.горячий взгляд          2.черствый хлеб

3.солнечный луч          4.сильное впечатление

5.Найдите синоним к  фразеологизму море по колено:

1.И горя мало            2.Со спокойной совестью

3.Сесть в лужу            4.Сам себе хозяин

6.Отметьте ряд, в котором все существительные женского рода:

  1. День, картофель, тень, брошь
  2. Рожь, роль, кость, ночь
  3. Дитя, прогресс, путь, гость
  4. Крыша, посуда, здание, станция.
  5. Выберите ряд, в котором все существительные одушевленные:
  6. Душа, созвездие, товар, забияка
  7. Техника, учитель,прогресс, конец
  8. Словарь, жизнь,комбинат, хозяин
  9. Атлет, лихач, победитель, труженик.
  10. Что означает выражение “Не садись не в свои сани” ?
  11. Не занимайся не своим делом
  12. Делай все аккуратно
  13. Люби свою работу
  14. Не садись на чужое место
  15. Какой из вариантов правильный:

1.Вы поедете летом к югу?         2.Вы поедете летом в юг?

3.Вы поедете летом на юг?          4.Вы поедете летом на юге?

1.Запишите синонимы к следующим словом:

1.скряга-жадина

2.измарал-изпачка

3.праваливай-уходи

4.корысть-алчность

5.помчался-побежать

6.проливной (дождь)- сильный

7.каменное  (сердце)- чёрствое

8.чудесные (сандалии)-прекрасные

9.недобрая  (душа)-злая душа

2.Со  следующими словосочетаниями составье  и  запишите  предложения:

1.Паша  потерял  телефон  и незнал  как  успокоить  атцу.

2.Марина  решила  навестить  больную  подругу.

3.Мама  отправила миня  аптеку купить  ликарства.

4.В  семе  Повлика  есть  было  нечего  а  дети  плакали  от  голода.

Постройте в пары фразеологизмы и глаголы, имеющие тот же смысл и составит предложения

1. повесил нос-приуныл

2. держать язык за зубами-помалкивал
3. вставлять палки в колеса-мешает
4. надул губы-обеделся
5. пускал пыль в глаза-мешает
6. наступал на пятки-догонял
7. втирал очки-обманывал
8. зуб на зуб не попадает-замерз
9. сделал из мухи слона-преувеличивал
10. на зубах навязло-надоело
11. нашел дорогу к сердцу-понравился

1. обманывал
2. приуныл
3. помалкивал
4. догонял
5. обиделся
6. хвастался
7. мешает
8. понравился
9. надоело
10. преувеличивал
11. замерз
  1. Прочитайте  тексти озаглавьте.

Некогда фараоном в Египте был добрый бог по имени Осирис. На смуглом лице сверкали большие, тёмные глаза, а волосы были блестящими и чёрными, как плодородная земля. Осирис научил людей выращивать зерно и виноград, печь хлеб. Младший брат Осириса был бог пустыни и песчаных бурь. Звали его Сет. У него были маленькие, злые глаза, рыжие волосы, которые напоминали пески пустыни. Он очень завидовал Осирису и решил погубить его. Однажды Сет явился во дворец на пир. Его слуги принесли большой, роскошный деревянный гроб. «Этот гроб достанется тому, кому он придётся впору,» – сказал Сет. Гостей не удивил подарок. Египтяне заранее готовились к загробной жизни. Один за другим гости ложились в гроб, но он был слишком велик для них. Наконец настала очередь Осириса. Едва он лёг в деревянный ящик, Слуги Сета захлопнули крышку. Они подняли гроб с телом Осириса, принесли его наберег Нила и бросили в воду. Горько плакала верная жена Осириса – богиня Исида. Пряталась она отСета в густых зарослях на берегу Нила и нянчила там младенца Гора – маленького сына Осириса. Вырос бог Гор и отомстил коварному Сету за смерть отца. Вступил с ним в единоборство и победил бога пустыни. Долго разыскивала Исида тело мужа. Найдя, вдохнула в него жизнь. Бог Осирис воскрес, но не захотел остаться на земле. Он передал власть над людьми сыну Гору, а сам стал править в царстве мёртвых.

2.Разделите текст на абзацы. (можно выделить цветом)

Некогда фараоном в Египте был добрый бог по имени Осирис. На смуглом лице сверкали большие, тёмные глаза, а волосы были блестящими и чёрными, как плодородная земля. Осирис научил людей выращивать зерно и виноград, печь хлеб. Младший брат Осириса был бог пустыни и песчаных бурь. Звали его Сет. У него были маленькие, злые глаза, рыжие волосы, которые напоминали пески пустыни. Он очень завидовал Осирису и решил погубить его.

  1. К данным словам подберите синонимы из

текста:                                                                                                                                       блестели-сверкали

уничтожить- погубить                                                                                                               закрыли-захлопнуть                                                                                                                   шикарный- роскошный                                                                                                               рыдала- плакала

4.К данным словам подберите антонимы из текста:                                                                     светлый- тёмные

смеялась-плакать                                                                                                                       добрые-злые                                                                                                                             проиграл-победил                                                                                                                       злой- добрый

Сказка о жабе и розе

Жили на свете роза и жаба.

Розовый куст, на котором расцвела роза, рос в небольшом полукруглом цветнике перед деревенским домом. Цветник был очень запущен; сорные травы густо разрослись по старым, вросшим в землю клумбам и по дорожкам, которых уже давно никто не чистил и не посыпал песком. Деревянная решетка с колышками, обделанными в виде четырехгранных пик, когда-то выкрашенная зеленой масляной краской, теперь совсем облезла, рассохлась и развалилась; пики растащили для игры в солдаты деревенские мальчики и, чтобы отбиваться от сердитого барбоса с компаниею прочих собак, подходившие к дому мужики.

А цветник от этого разрушения стал нисколько не хуже. Остатки решетки заплели хмель, повилика с крупными белыми цветами и мышиный горошек, висевший целыми бледно-зелеными кучками, с разбросанными кое-где бледно-лиловыми кисточками цветов. Колючие чертополохи на жирной и влажной почве цветника (вокруг него был большой тенистый сад) достигали таких больших размеров, что казались чуть не деревьями. Желтые коровьяки подымали свои усаженные цветами стрелки ещё выше их. Крапива занимала целый угол цветника; она, конечно, жглась, но можно было и издали любоваться ее темною зеленью, особенно когда эта зелень служила фоном для нежного и роскошного бледного цветка розы.

Она распустилась в хорошее майское утро; когда она раскрывала свои лепестки, улетавшая утренняя роса оставила на них несколько чистых, прозрачных слезинок. Роза точно плакала. Но вокруг нее все было так хорошо, так чисто и ясно в это прекрасное утро, когда она в первый раз увидела голубое небо и почувствовала свежий утренний ветерок и лучи сиявшего солнца, проникавшего ее тонкие лепестки розовым светом; в цветнике было так мирно и спокойно, что если бы она могла в самом деле плакать, то не от горя, а от счастья жить. Она не могла говорить; она могла только, склонив свою головку, разливать вокруг себя тонкий и свежий запах, и этот запах был ее словами, слезами и молитвой.

А внизу, между корнями куста, на сырой земле, как будто прилипнув к ней плоским брюхом, сидела довольно жирная старая жаба, которая проохотилась целую ночь за червяками и мошками и под утро уселась отдыхать от трудов, выбрав местечко потенистее и посырее. Она сидела, закрыв перепонками свои жабьи глаза, и едва заметно дышала, раздувая грязно-серые бородавчатые и липкие бока и отставив одну безобразную лапу в сторону: ей было лень подвинуть ее к брюху. Она не радовалась ни утру, ни солнцу, ни хорошей погоде; она уже наелась и собралась отдыхать.

Но когда ветерок на минуту стихал и запах розы не уносился в сторону, жаба чувствовала его, и это причиняло ей смутное беспокойство; однако она долго ленилась посмотреть, откуда несется этот запах.

В цветник, где росла роза и где сидела жаба, уже давно никто не ходил. Еще в прошлом году осенью, в тот самый день, когда жаба, отыскав себе хорошую щель под одним из камней фундамента дома, собиралась залезть туда на зимнюю спячку, в цветник в последний раз зашел маленький мальчик, который целое лето сидел в нем каждый ясный день под окном дома. Взрослая девушка, его сестра, сидела у окна; она читала книгу или шила что-нибудь и изредка поглядывала на брата. Он был маленький мальчик лет семи, с большими глазами и большой головой на худеньком теле. Он очень любил свой цветник (это был его цветник, потому что, кроме него, почти никто не ходил в это заброшенное местечко) и, придя в него, садился на солнышке, на старую деревянную скамейку, стоявшую на сухой песчаной дорожке, уцелевшей около самого дома, потому что по ней ходили закрывать ставни, и начинал читать принесенную с собой книжку.

– Вася, хочешь, я тебе брошу мячик? – спрашивает из окна сестра. – Может быть, ты с ним побегаешь?

– Нет, Маша, я лучше так, с книжкой.

И он сидел долго и читал. А когда ему надоедало читать о Робинзонах, и диких странах, и морских разбойниках, он оставлял раскрытую книжку и забирался в чащу цветника. Тут ему был знаком каждый куст и чуть ли не каждый стебель. Он садился на корточки перед толстым, окруженным мохнатыми беловатыми листьями стеблем коровьяка, который был втрое выше его, и подолгу смотрел, как муравьиный народ бегает вверх к своим коровам – травяным тлям, как муравей деликатно трогает тонкие трубочки, торчащие у тлей на спине, и подбирает чистые капельки сладкой жидкости, показывавшиеся на кончиках трубочек. Он смотрел, как навозный жук хлопотливо и усердно тащит куда-то свой шар, как паук, раскинув хитрую радужную сеть, сторожит мух, как ящерица, раскрыв тупую мордочку, сидит на солнце, блестя зелеными щитиками своей спины; а один раз, под вечер, он увидел живого ежа! Тут и он не мог удержаться от радости и чуть было не закричал и не захлопал руками, но боясь спугнуть колючего зверька, притаил дыхание и, широко раскрыв счастливые глаза, в восторге смотрел, как тот, фыркая, обнюхивал своим свиным рыльцем корни розового куста, ища между ними червей, и смешно перебирал толстенькими лапами, похожими на медвежьи.

– Вася, милый, иди домой, сыро становится, – громко сказала сестра.

И ежик, испугавшись человеческого голоса, живо надвинул себе на лоб и на задние лапы колючую шубу и превратился в шар. Мальчик тихонько коснулся его колючек; зверек еще больше съежился и глухо и торопливо запыхтел, как маленькая паровая машина.

Потом он немного познакомился с этим ежиком. Он был такой слабый, тихий и кроткий мальчик, что даже разная звериная мелкота как будто понимала это и скоро привыкала к нему. Какая была радость, когда еж попробовал молока из принесенного хозяином цветника блюдечка!

В эту весну мальчик не мог выйти в свой любимый уголок. По-прежнему около него сидела сестра, но уже не у окна, а у его постели; она читала книгу, но не для себя, а вслух ему, потому что ему было трудно поднять свою исхудалую голову с белых подушек и трудно держать в тощих руках даже самый маленький томик, да и глаза его скоро утомлялись от чтения. Должно быть, он уже больше никогда не выйдет в свой любимый уголок.

– Маша! – вдруг шепчет он сестре.

– Что, милый?

– Что, в садике теперь хорошо? Розы расцвели?

Сестра наклоняется, целует его в бледную щеку и при этом незаметно стирает слезинку.

– Хорошо, голубчик, очень хорошо. И розы расцвели. Вот в понедельник мы пойдем туда вместе. Доктор позволит тебе выйти.

Мальчик не отвечает и глубоко вздыхает. Сестра начинает снова читать.

– Уже будет. Я устал. Я лучше посплю.

Сестра поправила ему подушки и белое одеяльце, он с трудом повернулся к стенке и замолчал. Солнце светило сквозь окно, выходившее на цветник, и кидало яркие лучи на постель и на лежавшее на ней маленькое тельце, освещая подушки и одеяло и золотя коротко остриженные волосы и худенькую шею ребенка.

Роза ничего этого не знала; она росла и красовалась; на другой день она должна была распуститься полным цветом, а на третий начать вянуть и осыпаться. Вот и вся розовая жизнь! Но и в эту короткую жизнь ей довелось испытать немало страха и горя.

Ее заметила жаба.

Когда она в первый раз увидела цветок своими злыми и безобразными глазами, что-то странное зашевелилось в жабьем сердце. Она не могла оторваться от нежных розовых лепестков и все смотрела и смотрела. Ей очень понравилась роза, она чувствовала желание быть поближе к такому душистому и прекрасному созданию. И чтобы выразить свои нежные чувства, она не придумала ничего лучше таких слов:

– Постой, – прохрипела она, – я тебя слопаю!

Роза содрогнулась. Зачем она была прикреплена к своему стебельку? Вольные птички, щебетавшие вокруг нее, перепрыгивали и перелетали с ветки на ветку; иногда они уносились куда-то далеко, куда – не знала роза. Бабочки тоже были свободны. Как она завидовала им! Будь она такою, как они, она вспорхнула бы и улетела от злых глаз, преследовавших ее своим пристальным взглядом. Роза не знала, что жабы подстерегают иногда и бабочек.

– Я тебя слопаю! – повторила жаба, стараясь говорить как можно нежнее, что выходило еще ужаснее, и переползла поближе к розе.

– Я тебя слопаю! – повторила она, все глядя на цветок.

И бедное создание с ужасом увидело, как скверные липкие лапы цепляются за ветви куста, на котором она росла. Однако жабе лезть было трудно: ее плоское тело могло свободно ползать и прыгать только по ровному месту. После каждого усилия она глядела вверх, где качался цветок, и роза замирала.

– Господи! – молилась она, – хоть бы умереть другою смертью!

А жаба все карабкалась выше. Но там, где кончались старые стволы и начинались молодые ветви, ей пришлось немного пострадать. Темно-зеленая гладкая кора розового куста была вся усажена острыми и крепкими шипами. Жаба переколола себе о них лапы и брюхо и, окровавленная, свалилась на землю. Она с ненавистью посмотрела на цветок…

– Я сказала, что я тебя слопаю! – повторила она.

Наступил вечер; нужно было подумать об ужине, и раненая жаба поплелась подстерегать неосторожных насекомых. Злость не помешала ей набить себе живот, как всегда; ее царапины были не очень опасны, и она решилась, отдохнув, снова добираться до привлекавшего ее и ненавистного ей цветка.

Она отдыхала довольно долго. Наступило утро, прошел полдень, роза почти забыла о своем враге. Она совсем уже распустилась и была самым красивым созданием в цветнике. Некому было прийти полюбоваться ею: маленький хозяин неподвижно лежал на своей постельке, сестра не отходила от него и не показывалась у окна. Только птицы и бабочки сновали околорозы, да пчелы, жужжа, садились иногда в ее раскрытый венчик и вылетали оттуда, совсем косматые от желтой цветочной пыли. Прилетел соловей, забрался в розовый куст и запел свою песню. Как она была не похожа на хрипение жабы! Роза слушала эту песню и была счастлива: ей казалось, что соловей поет для нее, а может быть, это была и правда. Она не видела, как ее враг незаметно взбирался на ветки. На этот раз жаба уже не жалела ни лапок, ни брюха: кровь покрывала ее, но она храбро лезла все вверх – и вдруг, среди звонкого и нежного рокота соловья, роза услышала знакомое хрипение:

– Я сказала, что слопаю, и слопаю!

Жабьи глаза пристально смотрели на нее с соседней ветки. Злому животному оставалось только одно движение, чтобы схватить цветок. Роза поняла, что погибает…

Маленький хозяин уже давно неподвижно лежал на постели. Сестра, сидевшая у изголовья в кресле, думала, что он спит. На коленях у нее лежала развернутая книга, но она не читала ее. Понемногу ее усталая голова склонилась: бедная девушка не спала несколько ночей, не отходя от больного брата, и теперь слегка задремала.

– Маша, – вдруг прошептал он.

Сестра встрепенулась. Ей приснилось, что она сидит у окна, что маленький брат играет, как в прошлом году, в цветнике и зовет ее. Открыв глаза и увидев его в постели, худого и слабого, она тяжело вздохнула.

– Что милый?

– Маша, ты мне сказала, что розы расцвели! Можно мне… одну?

– Можно, голубчик, можно! – Она подошла к окну и посмотрела на куст. Там росла одна, но очень пышная роза.

– Как раз для тебя распустилась роза, и какая славная! Поставить тебе ее сюда на столик в стакане? Да?

– Да, на столик. Мне хочется.

Девушка взяла ножницы и вышла в сад. Она давно уже не выходила из комнаты; солнце ослепило ее, и от свежего воздуха у нее слегка закружилась голова. Она подошла к кусту в то самое мгновение, когда жаба хотела схватить цветок.

– Ах, какая гадость! – вскрикнула она.

И схватив ветку, она сильно тряхнула ее: жаба свалилась на землю и шлепнулась брюхом. В ярости она было прыгнула на девушку, но не могла подскочить выше края платья и тотчас далеко отлетела, отброшенная носком башмака. Она не посмела попробовать еще раз и только издали видела, как девушка осторожно срезала цветок и понесла его в комнату.

Когда мальчик увидел сестру с цветком в руке, то в первый раз после долгого времени слабо улыбнулся и с трудом сделал движение худенькой рукой.

– Дай ее мне, – прошептал он. – Я понюхаю.

Сестра вложила стебелек ему в руку и помогла подвинуть ее к лицу. Он вдыхал в себя нежный запах и, счастливо улыбаясь, прошептал:

– Ах, как хорошо…

Потом его личико сделалось серьезным и неподвижным, и он замолчал… навсегда.

Роза, хотя и была срезана прежде, чем начала осыпаться, чувствовала, что ее срезали недаром. Ее поставили в отдельном бокале у маленького гробика. Тут были целые букеты и другихцветов, но на них, по правде сказать, никто не обращал внимания, а розу молодая девушка, когда ставила ее на стол, поднесла к губам и поцеловала. Маленькая слезинка упала с ее щеки на цветок, и это было самым лучшим происшествием в жизни розы. Когда она начала вянуть, ее положили в толстую старую книгу и высушили, а потом, уже через много лет, подарили мне. Потому-то я и знаю всю эту историю.

 Вапросы и задания

1.Перепишите ,вставляя  оканчания:

Чистые, празрачные  слезинки

Жирная   старая  жаба

Слабый  тихий  и кроткий мальчик

Розовый  куст

Роскошный  бледный  цветок

Хорошее  майское  утро

Свежий  утренний  ветерок

Вольные птички

В прошлом году

Читать о диком  странном  и морскомразбойнике

Садился на скамейку

Познакомился  с ежиком

Слушала  песню

Положили  в толстую старую книгу.

2.Перепишите, вставляя пропущенные слова:

В  эту  весну  мальчик не мог выйти в свойлюбимый уголок.По-прежнему около негосидела сестра, но уже ни у окна,  а у его постели. Она  читала книгу, но не для себя, а ему вслух , потому что ему было трудноподнять свою исхудалую голову с белых подушек, держать в тощих руках даже  самыймаленький томик, да и глаза его скоро утомлялись  от  чтения. Должно  быть, он уженикогда не выйдет  в свой любымый  уголок.

Имя  существительное

Кто?   Что?

Кот                    дерево,  дом

Медведь

Муж.род

Пол, стул, папа, дядя, дедушка, юноша, кофе.  Исключение

Сред. Род

Окно, море, озеро, ведро.

Без коня, медведя, дня (м.р) а-я

Без  дочери, тени, броши(ж.р)  (и-ы)

Общий  род

Тупица,  умница,

Сирота, соня, дитя…

Средний род.

(Исключение)

Имя

Вымя

Время

Темя-գաղթուն

Знамя-դրոշ

Племя-ցեղ

Пламя-հրդեհ

Бремя-բեռ

Семя-սերմ

Стремя-ասպանդակ

Имя прелагательное (ածական)

Какой  м.р?  Какая  ж.р,  какие

Огромная  планета,  кошка   ласковая

М.Р

Дом  деревянный, конь  быстрый,  лед  скользкий

С.р  какое?

Море  синее, окно  чистое

Ги-ки-хи-чи-ши-щи

Книги, сумки,  духи, калачи, души, рощи

Узкий,

Карман,  весна  -карманный,  весенний

Серебро-серебряный,  земля-земляной

Гусь-гусиный

-ний-

Времена  года- –осенний,  весенний, зимний, летний

Ряд — передний,  задний,  последний,  нижний, крайний, соседний

Цвет-синий

Прилаг. С  суффиксами  АН-ЯН-ИН,

Пишутся  с  одним  -Н-

Голубиный,  серебряный,

Исключение: олвянный,

Деревянный, стеклянный

Выполните задание:

Фамилия  Мартиросян

Имя    Мери

Класс  2 курс

1.Прочитай текст и озаглавь.

  1. Переведи.

Лев  и  мышь

Лев спал. Мышь пробежала по его телу(մարմնի վրայով). Он проснулся и поймал ее. Мышь стала просить, чтобы он пустил ее. Он сказала:
-Если ты меня пустишь, я тебе помогу.                                                                                                Лев засмеялся, что мышь обещает ему помочь, и отпустил ее.                                                        Потом охотники поймали льва и привязали веревкой  (պարանով) к дереву. Мышь услыхала крик льва, прибежала, перегрызла (կրծեց) веревку и сказала:                                       -Помнишь, ты смеялся, не думал, чтобы я могла тебе помочь, а теперь видишь,- бывает и от мыши добро.

Առյուծը  քնած էր:Մուկը  վազում  էր  նրա  մարմնի  վրայով:Նա  արթնացավ  և  բռնեց  նրան:Մուկը  սկսեց  խնդրել, որ  նա  թողնի  նրան:Նա  ասաց:

-Եթե  դու  ինձ  թողնես, ես  քեզ  կօգնեմ:

Առյուծը  ծիծաղեց,  որ  մուկը  խոսք  է տալիս  օգնել  նրան,  և  բաց  թողեց  նրան:

Հետո  որսորդները  բռնեցին  առյուծին  և կապեցին  պարանով  ծառից:Մուկը  լսեց ձայնը  առյուծի,  և  վազեց,  կրծեց  պարանը  և ասաաց:

-Հիշում  ես,  դու  ծիծաղում  էիր   չէիր  մտածում,  որ  ես  կարող   եմ  քեզ  օգնել,  իսկ  հիմա  տեսնում  ես,- Մկների  մոտել  կարող  է  լինել  բարիություն:

3.Напиши ответы на вопросы.

Отчего проснулся лев?

потомучто, мышь  пробежала по его телу.

Почему он засмеялся?

потомучто  мышь обещает  ему помочь.

Как мышь доброе дело сделала?

Когда охотники поймали льва и привязли веревкой к дереву. Мышь услыхала  крик  льва, прибежала,  перегрызла веревку и сказала:                                                                                     – Помнишь, ты смеялся, не думал, чтобы я могла тебе помочь, а теперь видишь,- бывает и от мыши добро.

4.Допиши слова, противоположные по смыслу.

Короткий-                                                            Тонкий-

Маленький-                                                             Низкий-

Грустный-                                                                Глупый-

Тихий-                                                                     Медленный-

Короткий- длинные

Маленький-большой

Грустный-веселый

Тихий-громкий

Тонкий- толстый

Низкий-высокий

Глупый-умный

Медленный-быстрий

Задание 1: Напишите правильно местоимения.

Она учатся в университете. Ты работаешь на рынке? Он говорит правильно.

Я гуляю в парке. Мы отдыхаем после занятий. Ты помнишь, как её зовут?

Вы обедаете дома? Ты читаешь новый журнал? Я  не понимаю тебя. Мы  переводим текст. Она знает это слово. Мы  умеем писать по-русски. Я рисую город. Вы  узнаёте это место? Он помнят свой дом. Когда Ты  встаёшь? Где они гуляют? Вы  меня помните? Кому ты  звонишь? Он  всегда дает советы.Они  решают задачи. Она  хорошо танцует. Он спрашивает, мы  отвечаем. Вы много работаете.

Задание 2: Соедините местоимения и окончания. Составьте предложения.

Знать            Я   знаю

Я –ем            Ты  знаешь

Он – ют        Он  знает

Мы – им       Она знает

Они – ю        Мы  знаем

Вы – ет          Вы  знаете

Ты – ем       Они  знают

Она – ете

Задание 3: Вставьте глаголы в настоящем времени.

Мой день.

Обычно я встаю ( вставать) в 8 часов утра, умываюсь (умываться), одеваюсь ( одеваться),

завтракаю ( завтракать). Иногда я слушаю ( слушать) радио. Потом я еду в университет на

трамвае. Я никогда не опаздываю ( опаздывать). Занятия начинается (начинаться) в 9 часов. На

занятиях я внимательно слушаю ( слушать), что говорит (говорить) преподаватель.

Когда преподаватель  спрашивают  ( спрашивать), яотвечаю  ( отвечать). Если я не понемаю ( 14

понимать) слова, я спрашиваю ( спрашивать) , преподаватель  обесняет  ( объяснять). Я учусь ( учить) фонетику, грамматику. Русский язык трудный. Я занимаюсь  ( заниматься)

каждый день. Я  учусь  ( учиться) говорить, писать, читать по-русски. Когда мои

русские друзья говорят  ( говорить) быстро, я плохо их понимаю  ( понимать). Они повтаряют ( повторять) еще раз и я все понимаю ( понимать). После занятий яобедаю (обедать) в столовой и потом немного гуляю ( гулять) по городу. Я  возврашаюсь  ( возвращаться) домой в 3 часа. Дома я отдехаю  ( отдыхать): Слушаю (слушать) музыку или играю ( играть) на компьютере. Потом я делаю (делать) домашнее задание, учусь ( учить) новые слова.

Вечером я разговариваю (разговаривать) по телефону или общаю ( общаться) с друзьями в

интернете, иногда смотрю ( смотреть) телевизор.Ужинаю (ужинать) я в 8 часов. Обычно я ложусь ( ложиться) спать в 12 часов.

Abraham  Lincoln

Read about Abraham Lincoln, then answer the True/False questions

Abraham Lincoln was born on February 12, 1809, in Hodgenville, Kentucky, USA. His parents were Thomas Lincoln, a farmer, and Nancy Hanks. His family was very poor. Abraham had one brother and one sister. His brother died in childhood. They grew up in a small log cabin house, with just one room inside.

Although slavery was legal in Kentucky at that time, Lincoln’s father, who was a religious Baptist, refused to own any slaves. When Lincoln was seven years old, his family moved to Indiana, and later to Illinois. In his childhood he helped his father on the farm, but when he was 22 years old he left home and moved to New Salem, Illinois, where he worked in a general store. Later, he said that he had gone to school for just one year, but that was enough to learn how to read, write, and do simple math.

In 1842, he married Mary Todd Lincoln. They had four children, but three of them died when they were very young. Abraham Lincoln was sometimes called Abe Lincoln or “Honest Abe” after he ran miles to give a costumer the right amount of change. The nickname “Honest Abe” came from a time when he started a business that failed. Instead of running away like many people would have, he stayed and worked to pay off his debt.

He has also been called the “Great Emancipator” because of his work to end slavery in the United States. In 1863, he declared that all slaves held in the rebellious Confederate States were free. He also sponsored the Thirteenth Amendment to the United States Constitution. Ratified in 1865, nine months after his assassination, that amendment completely outlawed slavery in the United States.

  1. Lincoln was born in the south of the United States.

True

False

  1. Lincoln’s family were not rich but didn’t have any financial problems.

True

False

  1. Lincoln’s father, like most people at the time, owned a few slaves.

True

False

  1. When Lincoln grew up, he didn’t work on the family farm anymore.

True

False

  1. Lincoln didn’t have a lot of success as a businessman.

True

False

  1. Lincoln lived to see the constitutional amendment that outlawed slavery.

True

False
Dolphins are regarded as the friendliest creatures in the sea and stories of them helping drowning sailors have been common since Roman times. The more we learn about dolphins, the more we realize that their society is more complex than people previously imagined. They look after other dolphins when they are ill, care for pregnant mothers and protect the weakest in the community, as we do. Some scientists have suggested that dolphins have a language but it is much more probable that they communicate with each other without needing words. Could any of these mammals be more intelligent than man? Certainly the most common argument in favor of man’s superiority over them that we can kill them more easily than they can kill us is the least satisfactory. On the contrary, the more we discover about these remarkable creatures, the less we appear superior when we destroy them.

  1. It is clear from the passage that dolphins —-.
  2. A) don’t want to be with us as much as we want to be with them
    B) are proven to be less intelligent than once thought
    C) have a reputation for being friendly to humans
    D) are the most powerful creatures that live in the oceans
    E) are capable of learning a language and communicating with humans
  1. The fact that the writer of the passage thinks that we can kill dolphins more easily than they can kill us —-.
  2. A) means that they are better adapted to their environment than we are
    B) shows that dolphins have a very sophisticated form of communication
    C) proves that dolphins are not the most intelligent species at sea
    D) does not mean that we are superior to them
    E) proves that Dolphins have linguistic skills far beyond what we
    previously thought
  1. One can infer from the reading that —-.
  2. A) dolphins are quite abundant in some areas of the world
    B) communication is the most fascinating aspect of the dolphins
    C) dolphins have skills that no other living creatures have such as the
    ability to think
    D) it is not usual for dolphins to communicate with each other
    E) dolphins have some social traits that are similar to those of humans

Q1. Below are sentences that are the paraphrasing of proverbs.

In each case, encircle the proverb that matches with the

paraphrasing best.

1.Usually people of the same type tend to be together.

(a) A bird in the hand is worth two in the bush.

(b) Birds of a feather  flock together.

(c) Every bird likes his own nest best.

(d) Eagles catch no flies.

2.Sometimes things are not as valuable as they appear to be.

(a) All that glitters is not gold.

(b) Liberty is better than gold.

(c) Today gold, tomorrow dust.

(d) Where gold speaks every tongue is silent.

3.You must always try not to plan the successful results of something until those results actually occur.

(a) Divide and rule.

(b) Life is not a bed of roses.

(c) Good finds good.

(d) Don’t count your chickens before they are hatched.

4.One should take care of one’s own family, friends, or fellow citizens before helping other people.

(a) You reap what you sow.

(b) Nothing hurts like the truth.

(c) Charity begins at home.

(d) It takes two to tango.

5.Don’t form an opinion about something based on appearance alone.

(a) We soon believe what we desire.

(b) Don’t judge a book by its cover.

(c) Seeing is believing.

(d) Two wrongs don’t make a right.

6.When there is evidence of a problem, then there probably is a problem.

(a) Where there is smoke, there is fire.

(b) A burnt child dreads the fire.

(c) Of two evils choose the least.

(d) Out of the frying pan, into the fire.

7.People in general think that nothing can be accomplished without  effort.

(a) Look before you leap.

(b) No man can serve two masters.

(c) No pain, no gain.

(d) To run one’s head against a stone wall.

8.When you hurry too much, you are likely to do a poor job, and you  may waste time doing it over.

(a) It is hard to please all parties.

(b) Necessity knows no law.

(c) Misfortunes never come alone.

(d) Haste makes waste.

9.When a group of people with the same goals work together, they can  accomplish more than individuals can do.

(a) Misery loves company.

(b) Too many cooks spoil the broth.

(c) In unity there is strength.

(d) Two’s company, but three’s a crowd.

10.It’s better not to try to improve something that is already satisfactory.

(a) Make hay while the sun shines.

(b) Leave well enough alone.

(c) Strike while the iron is hot.

(d) Don’t cry over split milk.

Q2 Complete the following: (3 marks for each item).

  1. Actions speak louder than words.
  2. If you can’t beat them, join them.
  3. Easy come, easy go.
  4. You can’t teach an old dog new tricks.
  5. A friend in need is a friend indeed.
  6. One man’s meat is another man’s poison.
  7. A cat has nine lives.
  8. Blood is thicker than water.
  9. When the cat’s away the mice will play.

10.No news is good news.

загруженное (1)

http://qolej.mskh.am/hy/node/3282

I can

We have learned a lot in these 1.5 years. and always English lesson was very interesting extended his gratitude to our teacher. learned how to translate various texts to write an essay in which are our thoughts. Our teacher taught us a lot and we blogodarim her for it .We can already understand and speak clearly and correctly in English.

1392729653i_love_english

I’ve always loved the new year to meet with the family and with childhood did not like the new year and winter. I myself in this weather not feel comfortable.
But with the family always warm and cozy. Escho but I love the snow and play with friends in the snow. We have a grandmother decorated our house but did not put the tree. And my mother was preparing to cook different sweets for the new year. I hope that the new year will get off my dreams.​
beautiful-christmas-tree-1024x640

Բիզնեսի ժամանակակից աշխարհում հաջողու-
թյան կհասնեն այն ընկերությունները, որոնք կկարո-
ղանան ոչ միայն կատարելապես սպասարկել հաճա-
խորդին, այլ հավատացնել վերջինիս, որ նրա հետ հա-
ղորդակցումն իրենց հաճույք ու բավականություն է
պատճառում:
Հաճախորդի համակրանքը շահելու գործում թերևս որոշիչ գործոն է կազ-
մակերպության հաճախորդի հետ աշխատակիցների հաղորդակցման կուլտու-
րան, կազմակերպչական կուլտուրան, սպասարկման մակարդակը, որոնց
կախումն անհատից ավելի մեծ է: Այս մասին կարևորության բարձրացման
համար անհրաժեշտ է ունենալ համապատասխան պրոֆեսիոնալ գիտելիքներ
և վարժ տիրապետել հաղորդակցման հմտություններին:
Անկասկած, ցանկացած կազմակերպության բարձր վարկանիշը նպաս-
տում է նրա մրցունակության աճին և բարձրացնում շահութաբերության
աստիճանը:
Հաճախորդին մատուցվող յուրաքանչյուր ծառայություն ենթադրում է հա-
մապատասխան աշխատակցի յուրահատուկ մոտեցման դրսևորում, սակայն
հաճախորդի հետ հարաբերությունների հիմնական սկզբունքը միշտ պետք է
լինի. <<Հաճախորդը ֆիրմայի ամենացանկալի ու ամենաթանկագին մարդն է>>
սկզբունքը:
Խոշոր օտարերկրյա ընկերություններում հաճախորդի հետ հաղորդակց-
վելու ունակությունը աշխատանքում առաջադիմելու և այս կամ այն բարձր
պաշտոնի առաջադրվելու կարևորագույն գործոններից մեկն է:

ՀՀ–ում գործող ընկերություններից շատերը մեծ ուշադրություն են դարձ-
նում թեկնածուի պահելաձևին, հաղորդակցվելու կուլտուրային, մտքերը
հստակ շարադրելու ունակությանը: Եվ այս ունակություններին չտիրապետո-
ղը չունի մեծ հաջողությունների հասնելու հնարավորություններ:
Եվ ի՞նչն է վատ, որ բավարարված գնորդը պատմում է այդ մասին իր
շրջապատի մոտ երեք ծանոթներին, իսկ այն գնորդը, որին չէր գոհացրել դժգո-
հությամբ կպատմի ինը ծանոթներին:
Հաջողակ գործարարները`
 արդյունավետ օգտագործում են իրենց ուժեղ կողմերը
 սովորում են մրցակիցներից
 բացահայտում են իրենց թերի կողմերը
 միջոցներ են ձեռնարկում թույլ կողմերի վերացման համար
 օգտվում են հնարավորություններից
 արագ և ճկուն արձագանքում են փոփոխութուններին
Հաղորդակցման ունակության մակարդակի որոշում: 16 հարցերից յուրա-
քանչյուրին պատասխանե°ք արագ և միանշանակ` <<այո>>-2 միավոր, <<ոչ>>-1
միավոր, <<երբեմն>>-0 միավոր: Համապատասխան սյունակում դրեք <<+>>
նշան:

Հաղորդակցման դասակարգումները շատ տարբեր են, ինչը պայմանա-
վորված է դրա գործառույթների և ձևերի բազմազանությամբ։ Ըստ սուբյեկտնե-
րի ընդգրկման ծավալի՝ հաղորդակցումը դասակարգվում է.
1. միջանձնայինի. երկու անձանց միջև դեմ առ դեմ իրականացվող հա-
ղորդակցում
2. խմբայինի. 3 անձից մինչև 20-30 անձանց միջև հաղորդակցում
3. զանգվածայինի. այս դեպքում ընդգրկված են մարդկանց մեծաթիվ խմբեր
Այն իրականացվում է հիմնականում տեղեկատվության տարածման հա-
տուկ միջոցներով՝ տպագրություն, հեռուստատեսություն, ռադիո։

Ըստ տեղեկատվության փոխանցման ձևերի՝ հաղորդակցումը դասա-
կարգվում է.
1. խոսքայինի, որի հիմնական միջոցներն են.
 բանավոր խոսք,
 գրավոր խոսք։
2. Ըստ հաղորդակցվող կողմերի պաշտոնական դիրքի առնչության՝ հա-
ղորդակցումը դասակարգվում է.
 Ուղղահայացի,
 հորիզոնականի։
Առաջինն իրականացվում է ձեռնարկության պաշտոնական սանդուխ-
քով. վարընթաց և վերընթաց ուղղություններով։ Երկրորդը՝ հավասար պաշտո-
նական դիրք ունեցող աշխատակիցների միջև։ Հաճախ վերջինների թվին է
դասվում ձեռնարկության ենթակառույցների աշխատակիցների միջև իրակա-
նացվող ներխմբային հաղորդակցումը։
3. ոչ խոսքայինի, որի հիմնական միջոցներն են.
Դիրքը մարդու մարմնի որոշակի կեցվածքն է, որը հատկանշական է
տվյալ կուլտուրայի համար. այն ցույց է տալիս, թե ինչպես է տվյալ մարդն ըն-
կալում իր կարգավիճակը` ներկա մյուս անձանց կարգավիճակի համեմատու-
թյամբ:
Մարդիկ ցանկացած պահի խոսում են ոչ միայն լեզվով, այլև ժեստերի
լեզվով:
Ժեստեր –Ձեռքի, գլխի, մարմնի շարժումներ են (ֆրանսերեն`ժեստ-
գործողություն): Որքան էլ տարբերվեն կուլտուրաները, ամենուր
հուզվածության աճի հետ աճում է նաև ժեստիկուլյացիայի ինտենսիվությունը:
Ժեստերի մի մասի կոնկրետ իմաստը տարբեր կուլտուրաներում տարբեր է:

Գործնական հաղորդակցման մեջ հաղորդակցման առարկան գործն է:
Դրա նպատակը արդյունավետ հաղորդակցությունն է:
Գործնական հաղորդակցման առանձնահատկությունն այն է, որ չունի
ինքնաբավության ձգտում, ինքնանպատակ չէ և ծառայում է որպես միջոց՝
հասնելու այլ նպատակների /շահույթի ստացում, արդյունավետ աշխատանք/:
 Գործնական հաղորդակցման բարոյականությունը սկզբունքների, նոր-
մերի և պատկերացումների ընդհանրություն է, որը կարգավորում է մարդկանց
վարքը և հարաբերությունը նրանց աշխատանքային գործունեության ընթացքում:
Հաղորդակցումը միշտ չէ որ հարթ է ընթանում, այն ունի խոչընդոտներ:

Ընկալման
խոչընդոտներ
Գեղագիտական
խոչընդոտներ
երբ տարբեր մարդիկ այլ ձևւով են ընկալում միեւնույն
իրավիճակը և երևւույթը
Դիրքորոշման
խոչընդոտներ
երբ հաղորդակցվողների սոցիալական, մասնագիտական,
աշխարհայացքային դիրքորոշումները տարբեր են
Արտահայտման
խոչընդոտներ երբ ասվածը երկիմաստ է, խոսքը սխալ ձևակերպված
Ինտելեկտուալ
խոչընդոտներ
երբ զրուցակիցների ինտելեկտուալ մակարդակներն
էականորեն տարբերվում են
Հուզական
խոչընդոտներ
երբ հուզական վիճակները տարբեր են, իսկ ապրումակցման
զգացողությունները թույլ են զարգացած
երբ կան նկատելի տարբերություններ՝ զրուցակիցների
ճաշակի, շարժուձևի , վարվեցողության մեջ